شناسهٔ خبر: 71686 - سرویس فرهنگ
نسخه قابل چاپ منبع: تسنیم

مکتب عاشورا در هنرهای تجسمی

نقاشی عاشورایی؛ «حسین قوللر آغاسی» نقش می‌زد و می‌گریست

واقعه عاشورا آنقدر برای بشریت و بخصوص مسلمانان مهم و تاثیر گذار است، که همین حالا پس از گذشت حدود ۱۴۰۰ سال، بسیاری از بخش‌های زندگی ما از جمله هنر را تحت تاثیر قرار داده است.

به گزارش نماینده به نقل از خبرگزاری تسنیم، مکتب عاشورا در طول تاریخ بر روی بخش‌های مختلفی از زندگی انسان هم چون اخلاق، رفتار و سبک زندگی تاثیر گذار بوده و یکی از مهم ترین مواردی که تحت تاثیر این مکتب آثار ماندگاری را برای ما به یادگار گذاشته و می گذارد، هنر است.

هنرمندان مسلمان و حتی غیر مسلمان تحت تاثیر این مکتب انسان ساز آثاری را خلق کرده‌اند که برخی از این آثار شهرت جهانی پیدا کرده‌اند. در میان هنرهای مختلفی که به مکتب عاشورا پرداخته‌اند، هنرهای تجسمی چه در بخش مفهوم و چه در بخش زیبا‌شناسی بصری توجهی خاص به عاشورا داشته است.

هنرمندان این عرصه مانند دیگر رشته‌های هنری از قافله مکتب عاشورا عقب نماندند و دست به خلق آثار گران‌سنگی زدند. در میان هنرهای تجسمی، نقاشی بخش عمده‌ای از آثار هنرمندان را در قبال قیام عاشورا تشکیل می‌دهد.

هنوز به درستی مشخص نیست قدمت اولین آثار نقاشی عاشورایی به چه سالی بازمی‌گردد، ولی در میان هنرمندان معاصر بسیاری بودند و هستند که آثار ماندگاری را در زمینه واقعه عاشورا خلق کرده‌اند.

نقاشی قهوه خانه‌ای که یکی از مهم‌ترین مضامین آن عاشورا است، در دوران قاجار و همگام با سرآغاز جنبش مشروطیت اوج گرفت و چهره‌های شاخصی در مقاطع زمانی مختلف در این عرصه کار کردند که از آن میان می‌توان به علیرضا، فتح الله و حسین قوللر آغاسی، محمد مدبر، حسین همدانی و حسین تفتی اشاره کرد. آثار این هنرمندان بر سه محور روایت‌های حماسی، مذهبی و بزمی متمرکز بود.

«مصیبت کربلا» اثر حسین قوللر آغاسی

در این میان آثار حسین قوللر آغاسی در حوزه نقاشی عاشورایی رنگ و بوی دیگری داشت؛ این هنرمند عاشقانه واقعه کربلا را بر روی بوم تصویر می‌کرد و به گفته نزدیکانش در هنگام خلق این آثار همیشه اشک بر گونه‌هایش جاری بود.

حسین قوللر آغاسی در سال 1269 دیده به جهان گشود و از دوران کودکی فراگیری هنر را آغاز کرد.

او هنر نقش اندازی روی کاشی و روغن کاری بر دیوار را از 9 سالگی نزد پدر خود فراگرفت. حسین قوللر آغاسی، نخستین کار نقاشی از داستان‌های شاهنامه و واقعه کربلا را به سفارش مشهدی صفر اسکندریان، قهوه چی قهوه خانه معروف به مش صفر در میدان سید اسماعیل، بالای آب انبار سید اسماعیل آغاز کرد.

هفته‌ها، شبانه روز در این قهوه خانه می‌ماند و داستان‌هایی را که از زبان شاهنامه خوان و نقال قهوه خانه می‌شنید، بر روی پرده و بوم می‌آورد. قوللر آغاسی یکی از دو تن بنیانگذاران شیوه خیالی نقاشی سنتی معروف به نقاشی قهوه خانه بود.

او در نقش‌پردازی حماسه سازان مای و مذهبی و رمز قهرمان سازی با رنگ روغن، و بهره گیری از واقعیات و انباشته‌های ذهن و خیال چیرگی و مهارت برجسته‌ای نشان داده است.

از پرداختن به طبیعت و طبیعت سازی پرهیز می‌کرد و میان سبک و شیوه کار خود و نقاشان طبیعت ساز فرق عمده‌ای می‌گذاشت. زنده یادحسین قوللر آغاسی زندگی سخت و ملالت باری را گذراند و سرانجام در تنگدستی و فقر، تنها و بی‌یار در آذر ماه 1345 در گوشه بیمارستان از دنیا رفت.

«بار یافتن حضرت مسلم خدمت امام حسین» اثر حسین قوللر آغاسی

زنده یاد حسین قوللر آغاسی با آنکه آثاری بسیاری را با مضمون عاشورا خلق کرد، ولی دو اثر او بیش از سایر نقاشی‌هایش مورد توجه قرار گرفته‌اند.

نقاشی‌های «مصیبت کربلا» و «بار یافتن حضرت مسلم خدمت امام حسین» این هنرمند بیش از سایر آثارش مورد توجه علاقه‌مندان قرار دارد. در حال حاضر اثر اول در مجموعه فرهنگی سعد آباد و اثر دوم در مجموعه موزه رضا عباسی نگهداری می‌شود.

 

نظر شما